Czym jest deska ortopedyczna? Jak używać deski ortopedycznej? Gdzie zakupić deskę ortopedyczną?

Główne cechy desek ortopedycznych

• Sztywność i stabilizacja – deski te są wykonane z wytrzymałych, ale lekkich materiałów (zazwyczaj plastik lub kompozyty), co pozwala na stabilizację ciała pacjenta w trakcie transportu.
• Pasy mocujące – do desek dołączone są specjalne pasy, które pomagają zabezpieczyć pacjenta, unieruchamiając go w odpowiedniej pozycji.
• Współpraca z innymi narzędziami – deski ortopedyczne są kompatybilne z innymi narzędziami ratowniczymi, takimi jak kołnierze ortopedyczne, aby zapewnić kompleksową stabilizację.
• Trwałość – Deski ortopedyczne są wytrzymałe i mogą być używane przez długi czas, o ile są odpowiednio konserwowane. Warto wziąć pod uwagę fakt, że regularna kontrola i czyszczenie deski to minimalne koszty w porównaniu do potencjalnych korzyści, jakie przynosi w sytuacjach awaryjnych.

Kiedy używać deskę ortopedyczną?

Podejrzenie urazu kręgosłupa

Wypadki komunikacyjne: Jeśli pacjent uczestniczył w wypadku samochodowym, rowerowym lub motocyklowym i istnieje podejrzenie, że mógł doznać urazu kręgosłupa, deska ortopedyczna powinna być użyta natychmiast. Nagłe ruchy w takich sytuacjach mogą pogłębić obrażenia.

Upadki z wysokości: Osoby, które upadły z dużej wysokości (np. z drabiny, schodów, budynków), mogą mieć uszkodzenia kręgosłupa, miednicy lub głowy. W takich przypadkach unieruchomienie na desce ortopedycznej minimalizuje ryzyko pogłębienia urazów.

Urazy sportowe: Wysokie ryzyko uszkodzenia kręgosłupa występuje również w niektórych sportach, takich jak rugby, narciarstwo, gimnastyka czy sporty motorowe. Gdy istnieje podejrzenie urazu kręgosłupa, deskę ortopedyczną należy użyć do unieruchomienia sportowca, zanim zostanie przewieziony do szpitala.

Urazy miednicy

Podejrzenie złamania miednicy: W przypadku silnych urazów miednicy (np. w wyniku upadku lub zderzenia) konieczne może być zastosowanie deski ortopedycznej. Miednica jest silnie połączona z kręgosłupem, a uszkodzenie tej struktury może prowadzić do poważnych powikłań.

Podejrzenie urazu głowy lub szyi

Urazy głowy: Przy każdym podejrzeniu poważnego urazu głowy, istnieje ryzyko uszkodzenia kręgów szyjnych. Użycie deski w połączeniu z kołnierzem ortopedycznym zapobiega dalszym obrażeniom szyi i kręgosłupa.

Nagłe ruchy szyi: Jeżeli pacjent skarży się na ból szyi, odrętwienie kończyn lub inne objawy neurologiczne po urazie, konieczne jest zastosowanie deski i kołnierza ortopedycznego do momentu, aż badania potwierdzą lub wykluczą uraz.

Wielomiejscowe obrażenia (urazy mnogie)

Politrauma: W przypadku pacjentów z wieloma obrażeniami, np. w wyniku wypadków komunikacyjnych lub przemocy fizycznej, deska ortopedyczna może pomóc w stabilizacji całego ciała, co ułatwia transport do szpitala i ogranicza ryzyko pogorszenia stanu pacjenta.

Trudne warunki terenowe

Ewakuacja z trudno dostępnych miejsc: Deski ortopedyczne są często stosowane w sytuacjach, gdy pacjent musi zostać przetransportowany z miejsca wypadku przez teren trudnodostępny (np. góry, lasy). Ich lekka i wytrzymała konstrukcja sprawia, że można łatwo przenieść pacjenta bez narażania go na dodatkowe obrażenia.

Ratownictwo wodne

Utonięcia i urazy wodne: Deski ortopedyczne unoszą się na wodzie, dlatego są używane w ratownictwie wodnym, np. w przypadku topielców lub osób, które doznały urazu kręgosłupa podczas wypadków w wodzie (np. skoków do płytkiej wody). Zapewniają bezpieczny transport na brzegu.

Wstrząs pourazowy

Podejrzenie wstrząsu: W sytuacjach, gdzie istnieje ryzyko wstrząsu pourazowego (nagła utrata krwi, urazy narządów wewnętrznych), użycie deski ortopedycznej pozwala szybko unieruchomić pacjenta i transportować go w pozycji leżącej, co pomaga ograniczyć ruchy ciała, które mogłyby pogorszyć stan pacjenta.

Jak używać deski ortopedycznej?

Używanie deski ortopedycznej wymaga przestrzegania ściśle określonych kroków, aby zagwarantować bezpieczeństwo pacjenta, szczególnie gdy podejrzewamy uraz kręgosłupa. Oto szczegółowy opis, jak prawidłowo używać deskę ortopedyczną w sytuacjach ratunkowych:

Krok po kroku: Jak używać deski ortopedycznej

1. Ocena sytuacji i stabilizacja głowy

Ocena pacjenta: Przed użyciem deski ortopedycznej należy ocenić stan pacjenta. Jeśli podejrzewasz uraz kręgosłupa (np. w wyniku wypadku komunikacyjnego, upadku z wysokości), nie ruszaj poszkodowanego bez przygotowania.

Stabilizacja głowy: Zanim zaczniesz poruszać pacjenta, stabilizuj głowę ręcznie, aby zapobiec niekontrolowanym ruchom szyi. Zwykle robi to jeden ratownik, trzymając głowę w neutralnej, prostej pozycji.

2. Zastosowanie kołnierza ortopedycznego

Kołnierz ortopedyczny zakłada się, aby unieruchomić odcinek szyjny kręgosłupa. Ważne jest, by kołnierz został odpowiednio dopasowany do rozmiaru szyi pacjenta. Zmniejsza to ryzyko pogłębienia urazu podczas przenoszenia.

3. Przygotowanie deski ortopedycznej

Umieść deskę obok pacjenta, równolegle do jego ciała. Jeśli pacjent leży na plecach, deskę należy umieścić na tej samej wysokości co jego ciało, by można go było na nią bezpiecznie przenieść.

Pasy mocujące: Upewnij się, że deska jest wyposażona w komplet pasów mocujących, które umożliwią unieruchomienie pacjenta po umieszczeniu go na desce.

4. Przenoszenie pacjenta na deskę ortopedyczną: metoda „log roll”

Zespół ratowniczy: Używanie deski wymaga zazwyczaj pracy co najmniej trzech osób. Jedna osoba stabilizuje głowę, a dwie inne odpowiedzialne są za obrót i przenoszenie pacjenta.

Metoda „log roll”: Jest to najczęściej stosowana technika. Pacjenta obraca się w całości, jak „kłodę”, bez skręcania ciała. Ratownicy chwytają pacjenta w okolicy barków, bioder i nóg, a następnie ostrożnie go obracają na bok.

Wkładanie deski: Gdy pacjent jest obrócony, podsuwa się deskę pod jego ciało, a następnie powoli kładzie się go z powrotem na desce, utrzymując stabilizację głowy.

5. Unieruchomienie pacjenta na desce

Zabezpieczenie pasami: Pacjenta należy unieruchomić za pomocą pasów mocujących. Zwykle pasy zakłada się w okolicach klatki piersiowej, bioder oraz nóg. Pasy powinny być napięte wystarczająco mocno, aby pacjent nie mógł się przemieszczać, ale na tyle luźno, by nie powodować dyskomfortu.

Dodatkowe stabilizatory głowy: Często używa się piankowych lub plastikowych stabilizatorów głowy, które mocuje się do deski, aby uniemożliwić ruchy boczne szyi. Stabilizatory te dodatkowo mocuje się za pomocą taśmy lub pasów.

6. Transport pacjenta

Po odpowiednim unieruchomieniu pacjenta na desce, można bezpiecznie go przenosić. Deska ortopedyczna jest wyposażona w uchwyty, które umożliwiają równomierne podniesienie pacjenta przez ratowników. W trakcie transportu należy dbać o to, by głowa i tułów pacjenta były w jednej linii, aby uniknąć potencjalnych obrażeń kręgosłupa.

W ostatnich latach pojawiły się zalecenia, aby ograniczyć używanie desek ortopedycznych. Nadużywanie ich może prowadzić do dyskomfortu, odleżyn i innych powikłań. Oto sytuacje, w których należy unikać użycia deski:

Kiedy nie używać deski ortopedycznej?

• Gdy nie ma podejrzenia urazu kręgosłupa, głowy czy miednicy.
• W przypadku małych urazów, które nie wymagają pełnej stabilizacji pacjenta.
• W sytuacjach, gdzie pacjent może poruszać się samodzielnie bez objawów neurologicznych.

Podsumowanie

Deska ortopedyczna powinna być stosowana w sytuacjach wysokiego ryzyka uszkodzenia kręgosłupa, miednicy lub szyi, gdzie istnieje potrzeba unieruchomienia pacjenta, by zapobiec pogorszeniu jego stanu. Jej właściwe użycie ma kluczowe znaczenie w ratownictwie i może decydować o zdrowiu i życiu pacjenta. Jednak nie należy jej nadużywać w przypadkach, gdy nie ma wyraźnych wskazań do jej użycia.

Jest to dobra inwestycja, jeśli pracujesz w środowisku, gdzie istnieje realne ryzyko poważnych urazów kręgosłupa, szyi czy miednicy – zwłaszcza w ratownictwie, sporcie, budownictwie czy w placówkach medycznych. Jej zastosowanie może zapobiec poważnym powikłaniom, a czasem nawet uratować życie.

Przy odpowiednim użytkowaniu i konserwacji jest to narzędzie długowieczne i warte swojej ceny. W kontekście ochrony zdrowia i bezpieczeństwa, zwłaszcza tam, gdzie liczy się szybka i bezpieczna reakcja, deska ortopedyczna to bezcenne narzędzie.